Leerlingen in Europese landen worstelen met de vloedgolf aan digitale informatie die gepaard is gegaan met de COVID-19-pandemie, blijkt uit de resultaten van het PISA-rapport "21st Century Readers: Developing literacy skills in a digital world" van de OESO. Het gepubliceerde rapport laat zien dat slechts 54 procent van de 15-jarigen in de OESO-landen heeft geleerd hoe ze feitelijke informatie kunnen herkennen, en in Nederland ruim een derde van de kinderen (39%) dit niet heeft meegekregen vanuit het onderwijs.

  • Uit onderzoek in samenwerking met Vodafone Duitsland Foundation blijkt dat Nederland boven het OESO-gemiddelde scoort, maar dat nog steeds ruim een derde van de Nederlandse kinderen niet heeft geleerd hoe ze feitelijke informatie kunnen herkennen.
  • Nederlandse kinderen uit kansarme milieus scoren onder het OESO-gemiddelde en hebben minder kans op educatie om feitelijke informatie te herkennen.
  • Vodafone’s Foundations starten pan-Europees initiatief om 14 miljoen leerlingen digitale vaardigheden bij te brengen.

Digitale technologie heeft onmiddellijke en snelle verspreiding van informatie mogelijk gemaakt, maar het is nog belangrijker dat leerlingen ook feiten van meningen kunnen onderscheiden. Uit het rapport blijkt dat slechts de helft van de Europese leerlingen begeleiding krijgt bij het herkennen of online informatie feitelijk is, en dat minder dan 1 op de 10 leerlingen succesvol feiten van meningen kan onderscheiden. Educatie op dit vlak blijft voor deze leerlingen achter.

Aan het begin van de coronacrisis in 2020 beschikte 95 procent van de 15-jarige scholieren in Nederland over zowel een internetaansluiting thuis als een computer die zij voor schoolwerk konden gebruiken. Dit is een van de hoogste percentages onder de OESO-landen en ruim boven het OESO-gemiddelde van 89 procent. 61 procent van de leerlingen in Nederland gaf aan op school te leren hoe zij kunnen herkennen of online informatie vertekend is. Ondanks dat dit percentage boven het OESO-gemiddelde van 54 procent ligt is hier nog een gat om te dichten.

Louise Meijer, Director Brand, Communications en CSR bij VodafoneZiggo en voorzitter van de Vodafone Nederland Foundation: “Nederland staat bovenaan de Europese ranglijsten op het gebied van digitale infrastructuur en bijna iedereen heeft toegang tot internet. Als VodafoneZiggo vinden we het belangrijk dat jong en oud gelijke kansen heeft in deze digitale samenleving. Alhoewel uit dit OESO-rapport blijkt dat Nederland bovengemiddeld scoort, wordt opnieuw duidelijk dat er nog steeds te weinig structurele aandacht is voor digitale vaardigheden in het onderwijs. Zolang deze vaardigheden niet overal in de schoolcurriculums zijn opgenomen, biedt VodafoneZiggo jongeren, maar ook leerkrachten en scholen met verschillende programma’s zoals Online Masters en Experience Days de kans deze vaardigheden te ontwikkelen”.

De toegang tot begeleiding voor digitale vaardigheden en het herkennen van de juiste informatie varieert volgens het PISA-rapport ook sterk tussen landen en sociaaleconomische achtergronden. Met uitzondering van Portugal en Hongarije hadden leerlingen uit kansarme milieus aanzienlijk minder kans op educatie over hoe zij feitelijke informatie kunnen herkennen. Kinderen in Nederland uit kansarme milieus scoorden slechter dan het OESO-gemiddelde van 8 procent, namelijk 11 procent.

VodafoneZiggo wil de digitale vaardigheden ontwikkelen van ruim 1 miljoen leerlingen in Nederland

Met de medewerking van van ECP/veiliginternetten.nl en Netwerk Mediawijsheid heeft Vodafone Foundation het gratis lesprogramma Online Masters ontwikkeld. Sinds 2017 heeft VodafoneZiggo ruim 400.000 leerlingen met Online Masters bereikt. Het lesprogramma is bestemd voor de bovenbouw van het basisonderwijs en de onderbouw van het voortgezet onderwijs om leerlingen te leren hoe ze veilig, vaardig en bewust online kunnen zijn. Zo worden leerlingen in de les over nepnieuws steeds een stukje dieper in de wereld van (nep)nieuws getrokken om te laten zien dat er meerdere stappen nodig zijn om echt- en nep nieuws van elkaar te onderscheiden. Het doel is om in de periode van 2020-2025 de digitale vaardigheden van nog eens 1 miljoen leerlingen te ontwikkelen.

Daarnaast richt VodafoneZiggo zich ook op jongeren met een lagere sociaaleconomische status. In het programma Experience Days maken deze jongeren via workshops van medewerkers spelenderwijs kennis met digitale vaardigheden, technologie en krijgen ze een kijkje achter de schermen bij VodafoneZiggo. Dit programma is ontwikkeld in samenwerking met JINC, een organisatie die zich richt op jongeren in een omgeving met veel werkloosheid en weinig rolmodellen. Lees hier meer over Online Masters en Experience Days.

Europese Vodafone Foundations bundelen krachten voor betere digitale vaardigheden van 14 miljoen leerlingen en opleiders in 2025
De Nederlandse initiatieven Online Masters en Experience Days zijn onderdeel van het pan-Europese initiatief van zeven Vodafone Foundations, waaronder Duitsland, Hongarije, Nederland, Portugal, Roemenië, Spanje en Turkije. Het doel is om richting 2025 in samenwerking met lokale partners de digitale vaardigheden van 14 miljoen leerlingen en opleiders in Europa te ontwikkelen en hen in staat te stellen creatief, kritisch en zelfverzekerd om te gaan met nieuwe technologieën.

Over PISA en het verslag 21st-Century Readers

PISA is het programma van de OESO voor de internationale beoordeling van leerlingen. PISA meet het vermogen van 15-jarigen om hun kennis en vaardigheden op het gebied van lezen, wiskunde en natuurwetenschappen te gebruiken om uitdagingen in het echte leven aan te gaan. PISA 2018 richtte zich op lezen in een digitale omgeving. Het rapport “21st-Century Readers: Developing Literacy Skills in a Digital World”, medegefinancierd door de Vodafone Duitsland Foundation, biedt een diepgaande analyse van de manier waarop leerlingen leesvaardigheden ontwikkelen om zich een weg te banen in de digitale wereld van de 21ste eeuw.

Over Vodafone Nederland Foundation

De Stichting Vodafone Nederland Foundation, zet sinds 2002 technologie in om het leven van mensen in een kwetsbare positie te verbeteren. De foundation is een onafhankelijke organisatie, onderdeel van een wereldwijd netwerk van 27 Vodafone Foundations. In dit unieke netwerk van stichtingen kunnen wordt ingespeeld op specifieke maatschappelijke behoeften op het gebied van gezondheid, onderwijs en rampenbestrijding van de landen waarin Vodafone actief is. Lees meer over de Nederlandse activiteiten en over de internationale activiteiten.