Wat is 5G en wat kan je ermee?

Na 4G is 5G de volgende generatie mobiele communicatie. 5G is echter meer dan alleen "een sneller en beter 4G". Ontdek welke evolutie we binnenstappen.

5G is zó ontworpen dat het hogere snelheden en meer capaciteit biedt, maar vooral ook de vertraging tussen het zenden en ontvangen van data ('latency') haast onmerkbaar maakt. De uiterst korte responstijd maakt bijvoorbeeld dat zelf rijdende auto's, bussen en vrachtwagens werkelijkheid kunnen worden. Zulke voertuigen kunnen alleen functioneren als ze constant en zonder vertraging met elkaar communiceren.

Nieuwe techniek, lange adem
Wereldwijd wordt nu al gewerkt aan het ontwikkelen van 5G-applicaties en het bouwen van bijbehorende netwerken. 5G is een nieuwe technologie die een lange adem nodig heeft. Het betreft geen revolutie van de ene op de andere dag, maar eerder een evolutie. Business cases zijn in ontwikkeling en het uitrollen van de netwerken (door de telecomaanbieders) gaat veel tijd en geld kosten. Dus moeten bedrijven, kennisinstellingen, overheden en andere partijen waar dat kan nauwer samenwerken om heel Nederland te voorzien van 5G.

Spectrum vrijmaken
Voor Nederland geldt bovendien nog een uitdaging: om 5G verder te optimaliseren is er meer ruimte nodig om radiogolven te versturen. Het spectrum aan radiogolven is verdeeld in frequentieblokken, waarvan een deel in gebruik is bij telecom- en mediabedrijven. De 3,5 GHz band is één van de frequenties die geschikt is voor 5G. Echter, deze wordt in Nederland ook gebruikt door de veiligheidsdiensten. Hierdoor kunnen andere partijen boven de denkbeeldige lijn Amsterdam-Zwolle nog geen gebruik maken van deze frequentie, en slechts heel beperkt in de rest van Nederland.

Het kabinet heeft aangeven dat het grondstation van de opsporingsdienst in Burum (Friesland) moet verhuizen, om de 3,5 GHz frequentieband vrij te maken voor 5G. Pas nadat dit is gebeurd en spectrum (ruimte in de radiogolven) is vrijgemaakt en geveild, is de introductie van 5G mogelijk op deze 3,5 GHz band. In Europees verband is afgesproken dat dit in 2020 zou moeten gebeuren. Die deadline haalt Nederland niet, dit wordt naar verwachting 2022. De deadline voor de 700 MHz frequentieband (die ook 5G mogelijk maakt) probeert Nederland wél te halen. De veiling hiervoor staat momenteel gepland voor juni 2020, waarna de verkrijgers dit spectrum kunnen inzetten.

Evolutie
5G is geen revolutie, eerder een evolutie. Stap voor stap gaan we over naar de nieuwe ervaring. Allereerst zal het tijd kosten voordat heel Nederland 5G-bereik heeft. Dat ligt onder meer aan het feit dat sommige radiogolven die bestemd zijn voor 5G, de komende jaren beschikbaar komen via veilingen vanuit de overheid. De exacte uitkomst van het '5G-landschap' is deels afhankelijk van wie deze frequenties in handen krijgt (en wanneer dit gebeurt). Telecombedrijven maken ondertussen hun netwerken '5G ready'. Tot slot kunnen mensen alleen 5G gebruiken als hun type mobiele telefoon daarvoor geschikt is.

VodafoneZiggo laat de introductie van 5G liever niet afhangen van de frequentieveiling. Daarom gebruiken we innovatieve technologie om 5G nú al toe te passen in bestaande frequentiebanden en met onze huidige antennes. Zo kunnen onze klanten zo snel mogelijk profiteren van de voordelen van 5G. We hebben apparatuur in ons netwerk vernieuwd en voorzien van nieuwe software, zodat we zowel 4G als 5G kunnen doorgeven. In eerste instantie zal de internetsnelheid van deze versie van 5G circa 10% hoger liggen dan die van 4G. Dat levert pieksnelheden tot 1 GB per seconde op. De reactietijd, bijvoorbeeld bij games, zal met zo'n 30 procent verbeteren: van gemiddeld rond de 30 milliseconden op 4G tot onder 20 milliseconden op 5G.

Twee talen, één frequentie
Hoe werkt deze techniek precies? Voor de 5G verbinding maakt VodafoneZiggo gebruik van 'Dynamic Spectrum Sharing' (DSS). Met deze technologie van onze partner Ericsson kan ons netwerk hetzelfde spectrum gebruiken voor 4G- én 5G-verbindingen. De techniek spreekt in feite 'twee talen' in dezelfde frequentieband. Het slimme netwerk kiest daarbij razendsnel voor 4G of 5G, afhankelijk van de mogelijkheden van het toestel. Buiten 5G-dekkingsgebied schakelt het mobieltje automatisch over naar 4G. Als later nieuwe 5G-frequenties beschikbaar komen, dan worden die toegevoegd, zodat klanten doorlopend verdere verbeteringen zullen ervaren. Zo investeren we continu in GigaNet, het krachtige netwerk van Vodafone en Ziggo, waar 5G onderdeel van uitmaakt.

Proefprojecten
VodafoneZiggo is overtuigd van de nieuwe mogelijkheden en toepassingen van 5G. Wij stimuleren de ontwikkeling van businesscases door proefprojecten op te zetten, bijvoorbeeld binnen het samenwerkingsverband 5Groningen en de 5G Hub in Eindhoven, waar we samenwerken met Ericsson en andere hi-tech bedrijven in deze regio's.

Wat wil VodafoneZiggo met 5G?
5G heeft unieke eigenschappen die vele nieuwe toepassingen mogelijk maken. Met zelfrijdende voertuigen zullen in steden veel minder parkeerplaatsen nodig zijn en komt er meer ruimte voor groenvoorziening. Met drones wordt 'smart farming' mogelijk en hoeven we minder pesticiden en water te gebruiken bij het verbouwen van gewassen. Artsen kunnen op termijn een diagnose stellen of zelfs een operatie uitvoeren zonder aanwezig te zijn op dezelfde plek als de patiënt.

Sneller, stabieler, sterker
Het toekomstbeeld van 5G is veelbelovend. De 5G-technologie zal op termijn zorgen voor razendsnel internet. Ja, echt tot wel tien keer vlugger dan de vierde generatie. Ook is het netwerk nog stabieler dan zijn voorganger: minder storingen dus. Dat is natuurlijk fijn voor consumenten. Uiteindelijk zal 5G de standaard zijn voor alle technieken die we steeds massaler gebruiken: streamen, downloaden, online gamen. Waar we vroeger in gesprekken en games nog wel eens vertraging opliepen of een 'glitch' tegenkwamen, zal die ervaring richting de toekomst steeds fijner verlopen.

Investeringen
Het ontwikkelen van al deze toepassingen zal veel tijd en geld kosten, en ook de uitrol van 5G zal forse investeringen vergen. VodafoneZiggo gelooft in het potentieel van 5G en is aan het onderzoeken welke technieken aansluiten bij de internationale praktijk en bij de bedrijfsdoelen van onze klanten.

Twee ontwikkelingen die we met extra aandacht volgen, zijn 'network slicing' en 'edge computing'. Die eerste techniek maakt het mogelijk om één netwerkverbinding als het ware te verdelen in 'plakjes', zodat je verschillende gebruikers op hetzelfde moment verschillende bandbreedtes biedt. Op die manier kun je een bepaalde snelheid of capaciteit garanderen voor kritische toepassingen, zoals hulpdiensten of het besturen van robots in een ziekenhuis. Vergelijk het met de spitstrook (of vluchtstrook) op een snelweg, waarover bepaalde voertuigen (in noodgevallen) voorrang krijgen.

Edge computing maakt het mogelijk om internetdiensten dichter bij de eindgebruiker te laten draaien. Daardoor kan bijvoorbeeld een mobiele game sneller reageren op commando's van de speler. Of een robot aan de lopende band kan sneller reageren op herkenning van videobeelden. Als data lokaal verwerkt worden, in plaats van op het internet, vereist dat ook minder netwerkcapaciteit en biedt dat voordelen voor data-veiligheid en privacy.